Şengal’in Bare köyünde PKK’ye ait gizli ve yer altı bir cezaevi bulunuyor. Tutuklular ise ağırlıklı olarak Ezidilerden, bölge halkından, Rojava’dan, Gare ve Kandil’den gönderilen PKK kadrolarından oluşuyor. İçinde tek kişilik hücrelerin olduğu bu yer altı cezaevini Darka Mazi araştırdı. Yöneticileri, tutukluları ve uygulama yöntemleri ile Bare Zindanının ayrıntılarına bu yazıda ulaşabilirsiniz.
Bare köyü zindanı PKK için önemli noktalarda biri. PKK daha önce Xaxurke’de ve Çemçö hattında bir olmak üzere iki merkezi zindana sahipti. İçinde sivillerinde olduğu bu cezaevlerinde Türk devlet zindanlarını aratmayacak uygulamalarla PKK kadrolarının korkulu rüyasıydı. 2012 yılında PKK Rojava’da zindanlar açtı ve bazı tutuklularını oraya gönderdi. Fakat yine de Gare’de güvenlikli bir mağara da ayrıca Kandil vb yerlerde de tutuklular bulunuyordu. Pençe Kilit operasyonlarının başlaması ile PKK iki ana cezaevini alandan çıkarmak zorunda kaldı. Bu cezaevinden kurtulan bazı kişiler cezaevlerinin nakli döneminde bazı kişilerin infaz edildiğini ve sayının azaltıldığını daha sonra Çiyaye Spi hattı üzeri Rojava’ya nakledildiklerini belirtiyorlar.
İşte bu ana cezaevinin yerini tutan zindanlardan biri de Bare köyündeki zindan.
Bare köyü neresi?
Şengal dağının Kuzey Batısına düşen Bare köyü eski bir Ezidi köyü ve hala içinde 70 ev bulunuyor. Çoğunlukla Simokiyan aşiretine mensup kişilerden oluşuyor.
Coğrafik konumu nedeni ile Bare köyün PKK’nin ilk yerleştiği köylerden biri ve dağın yamacında olduğu için askeri olarak da kontrol etmesi kolay bir alan.
Bu nedenle de bu köy PKK için stratejik önemde ki köylerden biri. PKK bu köyde çok büyük tüneler ve yer altı sistemleri yapmış durumda.Cezaevi de bu tünellerden birinde yer alıyor. İçinde sivillerin, eve geri dönmek isteyen yeni savaşçıların ve PKK’nin “yaşamı bozuyor, düzene gelmiyor” diye tutukladığı kadrolarının olduğu bu cezaevi bölge halkı tarafından da biliniyor.
Ezidi gençler ve sivil halk çoğu zaman “Bare Zindanı’na atılırsınız kimse ruhunuzu bile bulamaz” diye tehdit ediliyor.
14 metre yerin altında cezaevi
14 Metre yerin altında inşa edilen cezaevinde yöneticiler ve güvenlikten sorumlu PKK kadroları için yapılmış 6 oda bulunuyor. Ayrıca tutuklular içinde tek kişilik hücreler ve toplu kalacak odalar bulunuyor. Yönetim yerinin bulunduğu odada Bare genel tüneline giden bir tünelin girişi var. Ayrıca bu cezaevinin başka bir girişi daha var.
Tek kişilik hücreler 2 metre genişlik ve 2 metre uzunluğunda yapılmış yükseklik te 2 metre. Yani tam bir küp şeklinde yapılmış. Toplu odalar ise biraz daha büyü 3’e 4 boyutlarında yapılmış. Tünel kazıldıktan sonra içi betonlanmış, ayrıca havalandırma ve güvenlik kamera sistemi var.
Cezaevinin bu özelliklerinin yanı sıra bir de soruşturma odası var. Çoğunlukla insanların ajanlıkla suçlandığı ve ilk sorgusunun da burada yapıldığı kişiler burada ağır işkencelere maruz kalıyorlar. Çoğunlukla da ne oturacak ne de ayakta kalacak biçimde yapılmış biçimde kolları zincirleniyor, ayakları bağlanıyor.
70 Ezidi genci kayıp
PKK’nin Şengal’deki cezaevleri halkın üzerinde Demokles’in kılıcı gibi sallanıyor, PKK eylemlerine gitmeyenler, oyunu onların işaret ittiği kişiye vermeyenler, başka partilere üye olanlar, eleştiri yapanlar, vergi vermeyenler bu cezaevleri ile tehdit ediliyor.
2020 yılından bu yana 3 yıl içinde isimleri tespit edilen 70 Ezidi genci kayıp. Bunların büyük çoğunluğunun PKK’nin gizli cezaevlerinde olduğu veya buradaki soruşturmalardan sonra öldürülmüş olabileceği belirtiliyor.
PKK bu cezaevine pek çok insanı ajan oldukları gerekçesi ile tutuyor. PKK Komutanları Şengal’de ellerinde akıllı telefonlar, ceplerinde küçük cihazlar ile lüks araçlarla geziyor. Teknik takip yiyor, araçları vuruluyor ve daha sonra Ezidileri suçlayarak istihbarat sizden gitti diyor. Ayrıca halka rağmen geliyor, topraklarını gasp ediyor ve sonra insanları siz ajansınız diye suçluyor.
İnsanları kim yargılıyor
insanlar, hiçbir yargı ehliyeti olmayan, hiçbir vicdanı bilinci olmayan sadece partisinin söylediğini yapan emir erleri tarafından sorgulanıyor, cezalandırılıyor ve öldürülüyor. Ayrıca PKK’nin görevlendirildiği cezaevi yönetimi ve soruşturma komisyonları kendi örgütlerinin gözüne girebilmek için bu insanlara ağır işkenceler yapıyor, insanlar ajan olduğunu kabul ediyor, itiraf görüntüleri yayınlanıyor ve daha sonra ya vuruluyor ya da çok ağır koşullarda tünel ve mağara kazmak için görevlendiriliyor.
Bare Zindanının yöneticileri kimler?
Bare cezaevi PKK tarafından önemsendiği için PKK’nin güvendiği isimler yönetime getirilmiş. Darka Mazi olarak bu cezaevini yöneten 5 kişiden isimlerine ulaştıklarımız şunlar:
Berfirat Urfa: 2000 yılında PKK’ye katılmış, cezaevinin genel sorumlusu.
Dilsoz: Kuzey Kürdistanlı, 2000 yılında PKK’ye katılmış, patlayıcı konusunda eğitim görmüş biri.
Çekdar Kobani: Kobani’li 2000 yılında PKK’ye katılmış.
Bozan Kobani: 2017-2018 yıllarında PKK’ye katılmış.
Masiro Kobani: Cezaevinin güvenlik ve nöbet işlerinde yer alıyor.
Onlarca insanın tutuklu olduğu bu cezaevinde dört parça Kürdistan’dan PKK kadroları ve siviller var.
Tutuklulardan 27’sinin isimleri
- Serhiladan, PKK kadrosu daha önce Simoqiya’daki PKK misafirhanesinin sorumlusu iken tutuklanmış.
- Dijwar Cizreli
- Xemgîn Rojhilatlı
- Sîrwan Rojhilatlı
- Cotkar Amed.
- Botan Kuzey Kürdistan- Ağrılı
- Serhed Şêx, Daha önce YBŞ’nin Anti-terör güçlerinde yer alan bir Ezidi.
- Mensûr, Şengal’in GirAzer nahiyesine bağlı Siba Şex Şıdır köyünden bir Ezidi daha önce YBŞ’de yer almış. Ayrıldığı için tutuklanmış.
- Ebo Ereb, Qamişlolu, daha önce PKK’nin kurye biriminde yer almış, ajanlık suçlaması ile yakalanmışlar.
- Selah – Ehmed bu iki kişi Ezidiler ve ajanlık suçlaması ile yakalanmışlar.
- Tam isimlerine ulaşmadığımız Haşdi Şabi’nin 80’inci tabur komutanlarından Pir Çeko’yu öldürme suçlaması ile tutuklanan iki Ezidi.
- Renas Ereb kod adlı Ebdulla Hedu, YBŞ’nin istihbarat biriminin sorumlusu iken Türk devletine ajanlık yaptığı suçlaması ile tutuklanmış.
- Bextiyar Van kod adlı PKK kadrosu yine bir PKK kadrosu olan sozdar adlı kadınla ilişki geliştirdiği için tutuklanmış
- Qeys, Muntesir, Mehmûd isimli üç Arap, daha çok sosyal nedenlerle tutuklanmışlar.
- PKK’nin tünel kazmak için getirdiği Îmad, Eymen, Udey, Ebûd, Hesen, Hesen, Ehmed, Ehmed û Mahir isimli 9 kişi, bunlar da ajanlık suçlaması ile tutuklanmışlar.
