Esad rejiminin 61 yıllık ömrü 8 Aralık 2024 tarihinde sona erdi. Bu sona eriş tarihi Bilad-üş Şam denen Filistin, Lübnan, Suriye vb tüm alanların kaderini değiştirecek derecede önemli. Hatta Türkiye ve İran’ın kaderini de değiştirecek, her iki ülkenin Ortadoğu kaosundan sistemlerini koruyarak çıkma amaçları, imparatorluk olma hevesleri ve tarihi olarak birbirleri ile olan rekabetleri Esad rejiminin değişmesi ile oldukça yön değiştirdi.
Türkiye’nin ne kazanıp ne kaybettiğini söylemek için daha çok erkendir. Süreç ilerledikçe ve yeni Suriye meselesi netleştikçe Türkiye’nin pozisyonunu ortaya koya biliriz.
Fakat net olan bir şey var: İran devletinin 2011 yılında Arap Baharı ile hayata geçirmek istediği Şii Hilali projesi ağır bir yenilgi aldı. İran artık değil imparatorluk olmak bir devlet olarak kalabilmek için son 20 yıldır müttefiki olan irili ufaklı tüm güçleri, dostlarını, vekalet savaşında kullandıklarını, -amiyane deyimle sattı- kurban etti.
Filistin ve Gazze İran tarafından kullanıldı ve kurban edildi. Ve hala Haniye’nin İran’da öldürülmüş olması ve İran’ın zayıf tepkisi, Nasrallah’ın öldürülmesindeki sırlar, hatta İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin kazası hepsine İran’ın son bir yılda yaşadığı baş aşağı gidişi ile tekrardan yorumlamak gerek. İran gerçekten karşıtlarının öfkesi dinsin diye mi bunları kurban verdi? Bu soru oldukça önemlidir. Yani İran tüm yapılarını sattı. Bu arada İran’ın Kürtler içinde de taşeron yapıları vardı. Ve bunların en önemlisi de PKK’dir.
PKK özellikle Arap Baharı ile beraber tüm Kürtleri İran’ın Ortadoğu’daki projesinin bir parçası yapmaya çalıştı. PKK siyaset yaptı, diplomatik başarı gösterdi vb şeyler ile PKK’nin İran’ın Şii Hilal’daki taşeronu olma gerçeğini kimse örtemez.
Şu iki tespiti rahatlıkla yapabiliriz:
Bir; Esad rejimi ve Baas rejiminin yıkılması PKK’nin 40 yıllık Esad ittifakının sonunun gelmesi ve PKK’nin Rojava’da Esad’a dayalı varlığının yenilgisidir.
İki; Şii Hilal projesinin yıkılması da Cemil Bayık PKK’sinin İran ile yaptığı 12 yıllık ittifakın ve siyasetin yenilmesidir.
PKK, Esad rejiminin yıkılmasını engellemek için son 13 yıldır siper olmuştu
PKK, Esad rejiminin yıkılması ve İran’ın Şii hilal projesinin yenilgi almasından en çok rahatsız olan güçlerin başında gelmektedir. Çünkü PKK 1980’lerden günümüze hem İran hem de Esad rejiminden nemalanmıştır.
PKK 1984 yılında Esad rejimi ile anlaştı. PKK, Rojava Kürtlerini radikal Kürt guruplardan uzak tutmak ve İhvan Müslüm’e karşı örgütlendirmek şartı ile Suriye devletinden her yardımı aldı. PKK Rojava’da hiçbir zaman Esad karşıtı bir düşünce yaratmadı, yaratmak istemedi. Son günlere kadar Rojava’daki PKK’li ailelerin evinde Öcalan ile Hafız Esad’ın fotoğrafları yan yana duruyordu. Çünkü Esad rejimini sömürgeci bir yapı olarak bile tanımlamadı. Eğer Suriye’de müdahale olmadan bir seçim olsa Esad Kamişlo vb şehirlerde birinci bile çıka bilirdi.
Arap Baharı denen süreç Kürtler için özellikle de Rojava için çok önemli imkanlar açmıştı. Esad rejimi daha o zaman yıkıla bilirdi. Fakat PKK Esad rejiminin yıkılması yerine Esad rejimine siper oldu. Kaldı ki PKK yöneticileri Bahoz Erdal, Cemil Bayık, Mustafa Karasu gibi isimler kendileri çıkıp “Esad rejimi düşmemişse bizim desteğimiz nedeniyledir” dediler. Esad gocunmasın diye Rojava’nın adını bile Kuzey-Doğu Suriye diye değiştirip Kürdi yönlerini gizlediler.
Hatta Cemil Bayık 2020 Ağustos ayında Rojava’da Amerikalı şirketlere petrol satma siyasetine de karşı çıkmış ve “Suriye rejimi uluslararası alanda kabul edilebilir bir devlet, petrolü kimse satamaz” demiştir. Bu nedenle PKK ve KCK’nin Esad rejimi düştükten sonra “Ulus devlet sistemleri çöküyor” gibi ideolojik kalıplarla Esad rejimini nasıl yaşattıklarını unutturmaya çalışmalarının hiçbir anlamı yoktur. Adına “Rojava devrimi” dedikleri 12 yıllık süreç boyunca Hafız Esad’ın heykelleri, Suriye bayrağı Kamişlo’da dalgalanıyordu. Kamişlo’daki Esad heykeli Laskiye ve Şam gibi Esad rejiminin kalelerinden sonra yıkıldı.
Esad çökmüştür, Esad’ın müttefikleri çökmüştür ve PKK’nin Baas- Esad rejimine dayanma zemini çökmüştür. PKK’nin Suriye’deki 12 yıllık Esad’ı destekleme siyaseti çökmüş ve yenilmiştir.
PKK, Suriye ve Rojava’da bugün yaşanan gelişmelerin, Kürt kazanımlarının ve Baas Rejiminin yıkılmasında zafer değil yenilgi sahibidir. Rojava’daki gelişmeler PKK’nin kazanımı değildir. PKK’ye rağmen Batı’nın Suriye ve Ortadoğu projesi ile kazanılmıştır. Eğer ABD’nin bölgedeki siyaseti olmasa PKK’nin öncülüğündeki siyasi yapı Rojava’yı Esad’ın ortağı yapacaktı. ABD PKK’nin Mazlum Abdi’yi görevden almasına karşı çıktı, Esad’ın petrol kuyularını kontrol etmesine karşı çıktı, Arap aşiretlerini para ile HSD bünyesinde tuttu.
PKK’nin şimdi kendisinin Arap baharı döneminde İran ile yaptığı stratejik ortaklığı ve müttefiklerinin yenilgisini Rojava’daki gelişmeler ile aklayıp bakın biz kazandık demeye çalışması bir kandırmadır. PKK siyaseti çökmüştür. Rakka’da Arapların Öcalan fotolarını yırtması PKK’nin yırtılan ideolojik söylemleridir.
KDP’nin durduğu yer doğru, PKK’nin durduğu yer yanlıştı
İran’ın Şii hilal projesine karşı Başkan Barzani ve KDP’nin teslim olmayı ret etme çizgisi doğru bir çizgiydi. Başkan Barzani Esad rejiminin yıkılmasını sömürgeci bir kalenin yıkılması olarak gördü ve buna göre tutum aldı. Bu nedenle Hewler İran tarafından füzelerle vuruldu. Haşdi Şabi Hewleri işgal etmekle tehdit etti.
İran, Arap baharında Güney Kürtlerinin kazanım elde etmesini engellemek ve KDP’yi teslim almak için PKK’yi bir sopa olarak kullandı. PKK, Güney Kürdistan’da İran’ın milisleri Haşdi Şabi’nin parçası oldu. İran, YNK-PKK ittifakını kurup PKK’yi Süleymaniye, Germiyan ve Şengal’e Haşdi Şabi’nin bir parçası olarak yerleştirdi. PKK Ezidileri İran milisi Haşdi Şabi arması ile silahlandırdı. Esad yenildi Haşdi Şabi yenildi yani PKK’nin Güney’de İran’ın milisi olma siyaseti yenildi.
Tüm bunlar önümüze yeni bir süreç çıkarıyor. Şam’ın düşmesi, PKK’nin 13 yıldır binlerce gencin ölümü, yıkılan şehirler köyler ve birçok acıyı göz alarak İran ve Esad ile kol kola yürüttüğü siyasetin düşüşüdür. Şam’ın yenilmesi Kandil siyasetinin yenilgisidir.
Ve önümüzdeki süreçte PKK’nin bu duruşu görülmeli, kendisini Rojava kazanımlarına yamalayıp , Rojava’da aklama ve Rojava kazanımlarını rant alanı görüp kendisi için pazarlık yapmasına karşı çıkılmalıdır.
