Irak’ta hükümet kurma çalışmalarındaki bilinmezlik devam ederken İran’ın seçimlerden çıkan Muqteda es Sadr üzerindeki baskıları artıyor. İran’ın Irak üzerindeki nüfuzunu Kudüs Güçleri Komutanı Kasım Süleymani zamanındaki kadar etkili kullanamaması hükümet kurma sürecinin uzamasına neden oluyor.
2 yıl önce ABD’nin düzenlediği bir suikast ile Bağdat’ta öldürülen Kasım Süleymani’nin halefi İran Kudüs Güçleri Komutanı İsmail Kaani geçtiğimiz Salı günü Muqteda es Sadr ile Necef’te bir kez daha bir araya geldi.
Görüşme ardından Twitter üzerinden açıklama yapan Sadr, “ulusal çoğunluk hükümeti”de ısrarlı olduklarını yinelemesi, Sadr’ın İran’a karşı direnç göstermesi, İran’ın Kasım Süleymani zamanındaki kadar Irak siyasetini şekillendirmede etkili olamadığı şeklinde yorumlandı.
BasNews’e konuşan siyasi araştırmacı Isam Al Faili’ye göre İran’ın Kasım Süleymani’nin öldürülmesi ardından bölgedeki nüfuzu eskisi kadar etkili değil, çünkü Süleymani’nin boşluğunu doldurması beklenen halefi İsmail Kaani’nin bu rolü gerektiği kadar oynayamadığı görüşünde.
Al Faili “Kasım Süleymani, siyasette ‘bir taş ile birkaç kuş vurma’ siyasetinde uzmandı ve bölgede büyük bir etkiye sahipti” diyor. “Ancak yerine geçen Kaani bu liderlik vasıflarına sahip değil.”
Sadr Hareketi’nin lideri Mukteda es-Sadr Salı günü yaptığı açıklamada, İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı General İsmail Kaani’yi Necef’te kabul ettiğini duyurduktan bir saatten kısa bir süre sonra, “Doğulu, Batılı değil… ulusal çoğunluğun hükümeti” şeklinde bir tweet paylaşarak hükümet kurma konusunda izlediği yolda ısrarlı olduğunu vurguladı.
Sadr ve Kaani arasındaki görüşme, İran Kudüs Gücü komutanının Bağdat’ta İran yanlısı Şii partilerin oluşturduğu Irak Şii Koordinasyon Kurulu’nda yer alan partilerin liderleri ile bir dizi görüşmenin ardından geldi.
İran Dışişleri Bakanlığı’ndan Sadr Hareketi’nin lideri ile İran Kudüs Gücü komutanı arasında gerçekleşen görüşme, Kaani’nin Bağdat ve Erbil ziyaretlerine ilişkin yapılan açıklamada, görüşmelerde yeni kurulacak hükümette ulusal birliği ve tüm Iraklıların aktif katılımını sağlamayı amaçladığı kaydedildi.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Khatibzadeh, haftalık basın toplantısında, Kudüs Gücü Komutanı İsmail Kaani’nin Irak ziyaretiyle ilgili bir soruya yanıt olarak, “İran’ın ilkeli politikası, tüm mezheplerin yer aldığı uzlaşı ve ulusal birlik için çaba göstermektir” açıklamasında bulundu.
Seçimlerde İran yanlısı Maliki’nin liderliğindeki Devlet Yasa Koalisyonu, Amiri liderliğindeki Fetih Koalisyonu ile radikal Şii silahlı grup Asaib Ehlil Hak’ın lideri Kays el-Hazal, Sadr’a karşı bir blok oluşturarak hükmette yer almak için pazarlık masasında olmak istedikleri sinyalini verdi.
Hükümet kurması beklenen Sadr ise seçimlerde her kesimden birinci çıkan partiler Sünni Takkadum, Azim koalisyonları PDK ile “ulusal çoğunluk hükümeti” kurmak istiyor.
Irak’ta 10 Ekim’de yapılan erken genel seçimlerin resmi olmayan sonuçlarına göre, Şii lider Mukteda es-Sadr’a bağlı Sadr Grubu 73 sandalye elde ederek 329 sandalyeli Meclisin birinci partisi oldu. Eski Meclis Başkanı Muhammed Halbusi’nin Takaddum Partisi ikinci, eski başbakanlardan Nuri el-Maliki’nin Kanun Devleti Koalisyonu ise üçüncü parti konumuna yerleşti.
Kürt partiler ise Meclise 61 vekil gönderdi. Kürdistan Demokrat Partisi (PDK) 32, Kürdistan Yurtseverler Birliği (YNK) 15, Yeni Nesil Hareketi 9, Kürdistan İslami Parti 4 ve Adalet Partisi de 1 sandalye elde etti.
