13 Kasım 1960 tarihinde Rojava’nın Amude kentinde 500 kadar ilkokul çocuğunun film izlediği sırada sinemada çıkan yangında 283 Kürt çocuğu yanarak can vermişti.
Yangının sebebi aradan geçen 63 yıla rağmen açıklanmazken, bütün deliller olayın planlı bir katliam olduğunu gösteriyor.
O dönem Fransızlara karşı bağımsızlık mücadelesi veren Cezayir’e destek amacıyla Amude’deki ilkokullarda bir sinema etkinliği düzenlendi ve katılım zorunlu tutuldu. Cezayir Devrimi’ne destek için Amude Sineması’nda o gün “Gece Yarısı Suçu” isimli film gösteriliyordu. 200 kişilik kapasitesi olan salona 500 Kürt çocuğu dolduruldu.
İddialara göre şehrin 120 kişi kapasiteli tek sinemasına çoğunluğu Kürtlerden oluşan 500 çocuk dolduruldu ve film gösterimi başladı. Filmin ortasında perdede başlayan yangın, kısa sürede tüm salona sıçradı ve 283 çocuk yanarak hayatını kaybetti.
Facia, ardından onlarca soru işareti bıraktı. Sinemadaki teknisyenlerden hiçbirinin ölmemesi ve ciddi bir soruşturma açılmaması yangının bilinçli olarak çıkarıldığı iddialarının doğruluğunu gösteren önemli bir delildi.
Öte yandan Amude Sineması faciasının yaşandığı yıl, Suriye ile Mısır tarafından Birleşik Arap Cumhuriyeti kurulmuştu ve bu yıllarda Kürtlere yönelik büyük bir düşmanlık söz konusuydu.
Sinemanın yakılmasından yaklaşık 3 ay önce 5 bin Kürt, siyasi faaliyetlerinden dolayı tutuklanmıştı. Bu nedenle sineman salonunun yakılmasının Kürtlere dönük “gözdağı” olabileceğina daha da doğruladı.
Olayın ardından sinema salonu yetkilileri hakkında hiçbir hukuki işlem yapılmadı. Buna karşın acil bir kararla kurbanların taziye ve yas tutma hakkı yasaklandı.
Mihemed Said Axayê Deqori o gün çok sayıda çocuğu ölümden kurtardı. Ama çocukları kurtarmaya çalışırken yangın nedeniyle çöken bir kolonun altında kalarak yaşamını yitirdi.
Katliamın üzerinden 63 yıl geçti ancak kurbanların yakınları hala olayın gerçek yüzünün ortaya çıkarılmasını bekliyor.
