Kürt halkının bugünü yaratan, Kürt halkının baskı, işgal ve boyunduruk altına alınmayı reddetmesinin güçlü bir mesajı ve tarihi bir dönüm noktası olan Kürt halkının ayaklanmasının (Raperin) üzerinden 34 yıl geçti.
Bundan tam 34 yıl önce gerçekleştirilen Raperin sayesinde büyük başarılar elde edildi, Kürt halkı anayasal kurumlarına sahip çıktı ve daha iyi bir geleceğe doğru ilerledi.
Mart ayı, Kürt halkının kurtuluş hareketinin tarihi olayları ve anılarıyla doludur. Her yıl 5-21 Mart arasındaki dönem, Güney Kürdistan halkı için görkemli ve kutsal bir anlama sahiptir. 1991 yılının bu günlerinde Kürt halkı, uzun yıllar boyunca kendisine karşı insanlık dışı güç kullanmak için her türlü vahşeti işleyen bir rejime karşı ayaklandı.
Güney Kürdistan’daki partilerin Kürdistan Cephesi’nde bir araya gelmesi Kürt halkına güç verdi ve Güney Kürdistan’ın tüm şehir ve kasabaları kısa bir süre içinde kurtarıldı.
5 Mart 1991’de ayaklanmanın ilk haritası çizildi ve aynı gün halk, Kürdistan Peşmerge güçlerinin desteğiyle Raniye ve çevresini kurtarıp, Baas rejiminin bütün kurumlarını ve askeri üslerini ele geçirdiler. Bunun ardından kitlelerin ve Peşmergelerin başlattığı ayaklanma Kürdistan’ın diğer şehirlerine, kasabalarına ve bölgelerine yayıldı.
1988’de büyük değişimler öngören Başkan Mesud Barzani, Kürdistan Cephesi’nin diğer siyasi liderleriyle birlikte Peşmerge’nin yanında tüm Kürt şehir, kasaba ve bölgelerinin kurtuluşuna katıldı. Başkan Barzani, Kore Muharebesi’nde de rejimin Kürdistan Cephesi’yle diyalog talep etmesini zorunlu kılan muharebe cephesinin başında yer aldı.
Ayaklanma Ranya’da başlamış ve 21 Mart 1991’de Kerkük’ün geri alınıp, şehirde ilk Newroz ateşinin yakılmasıyla, Güney Kürdistan topraklarının tamamında Baas diktatörlüğünün tahtı devrilmişti.
Ayaklanma, Kürdistan Cephesi ve Kürt halkının koordinasyonunun ürünüydü. Enfal zulmüne, kimyasal saldırılara ve sürgüne karşı Kürt halkının kurtuluş hareketinde tarihi bir dönüm noktasıydı. 1991 yılında Güney Kürdistan halkı, Kürdistan Bölgesi’nin ve onun anayasal ve meşru kurumlarının kurulmasıyla sonuçlanan ayaklanmanın ilk kıvılcımını yakmıştı.
Raperin’in kronolojisi ise şöyle:
Güney Kürdistan halkı 29 yıl önce, 5 Mart 1991’de Süleymaniye’ye bağlı Raniye ilçesinde Saddam Hüseyin liderliğindeki Baas rejimine karşı büyük bir ayaklanma başlattı.
Raperin’in ilk günü Ranye ilçesi ve Çwarkurna, Bıtwen Ovası, Haciawa ve Serkepkan bölgeleri kurtarıldı.
Ertesi gün (6 Mart), Süleymaniye’ye bağlı Bazyan ve Pışder Ovası bölgeleri Saddam’ın askerlerinden temizlendi.
7 Mart günü Süleymaniye halkı ayaklanarak, sabaha karşı Emniyet Müdürlüğü ve Selam Karakolu’nu ele geçirdi.
Raperin, üçüncü gününde, Çemçemal, Halepçe, Arbat, Zerayan ve Piramagrun’a sıçradı.
Aynı gün içinde Süleymaniye – Kerkük anayolu peşmergelerin kontrolüne geçti.
9 Mart’ta Koye (Köysancak) Şeklawa ve Basımra ilçelerinde halk ayaklandı.
Erbil’e bağlı Soran ilçesi, Haci Omeran, Mergesor, Çoman, Spılk, Helifan, Herir, Batas, Mesif, Taktak, Ağcalar ve Karahencir halkı da rejime karşı bayrak kaldırdı.
11 Mart günü Erbil halkı ayaklandı ve aynı gün içinde Kesnezan, Bınaslawa, Daratu, Kuştepe, Şawes, Birzin, Malaomer, Cedide, Topzawa, Kewrgosk, Bahırke ve Berhuştır bölgelerinden rejim güçleri çıkartıldı.
Hanekin ve Celavla ilçelerinin yanısıra Musul’a bağlı Mahmur ve Duhok’a bağlı Akre, Bıcil, Surçi bölgeleri, Berderaş, Cinarte, Zırebar ve Şeyhan bölgeleri kurtarıldı.
13 Mart’ta Zaho, Slevan, ayaklanırken, Kerkük’e bağlı Perde nahiyesi, Germiyan’da ise Kelar ve Cebara bölgeleri rejimden alındı.
Duhok halkı 14 Mart ayaklanarak, Zaweta, Sersing, Deraluk, Şiladze, Amediye ve Bamerne bölgelerinde kontrolü sağladı.
15 Mart’ta Sêmel halkı, 16 Mart’ta Serbaşah, Karaçuh ve Mahmur, 18 Mart’ta Perde ve etrafı, 19 Mart’ta Kerkük bölgesi Baas’tan arındırıldı.
Kerkük halkı 20 Mart’ta ayaklanarak kent merkezinden işgalci Saddam rejimini attı.
21 Mart’ta Kerkük’te özgürlük ateşi yani Newroz ateşi yakıldı.
