Irak ve Kürdistan Bölgesi’nde 27 yıl aradan sonra ilk genel nüfus sayımı bugün başlarken, süreç kapsamında 2 günlük sokağa çıkma yasağı da uygulanıyor.
Sokağa çıkma yasağıyla 20-21 Kasım’da yürütülen genel nüfus sayımı Irak ve Kürdistan’ın çağdaş onuncu nüfus sayımıdır. Rejim döneminde 1997’de gerçekleştirilen önceki nüfus sayımı Irak’tan yarı bağımsız olması nedeniyle Kürdistan Bölgesi’nin vilayetlerini kapsamıyor ve yalnızca 15 vilayeti içeriyordu.
Irak kurulduktan sonraki nüfus sayımları
İlk nüfus sayımı 1. Dünya savaşı sırasında İngiliz idaresinde yapıldı. 1920’nin sonunda sona erdi.
Irakta yapılan ilk nüfus sayımında Irak’ın nüfusu 2 Milyon 849 olarak tespit edildi. Bunlardan 87 bini Yahudi, 79 bin Hristiyan, 42 bin kişi ise diğer dinlere mensup olarak görülüyor. Geri kalan nüfus ise Müslüman görülüyor.
Irak 1920’den bu yana 9 nüfus sayımı gerçekleştirdi.
Nüfus sayımının 2007 yılında yapılması planlanıyordu ancak güvenlik endişeleri nedeniyle 2009 yılına ertelendi daha sonra bir kez daha 10 yıl ertelendi ardından tekrar ertelendi.
Nüfus sayımının 2019 yılında yapılması planlanıyordu ancak koronavirüs nedeniyle ertelendi çünkü bu koşullar altında 150.000 saha araştırmacısını haneleri ziyaret etmek üzere görevlendirmek zordu.
Irak’ta nüfus sayımı şu şekilde yapıldı:
– Irak’ta ilk nüfus sayımı 1920 yılında İngiliz yönetimi sırasında yapılmıştır.
– 1927’de ikinci bir nüfus sayımı yapıldı ancak birçok hata nedeniyle sonuçlar iptal edildi.
– Üçüncüsü 1934 yılında seçim amaçlı yapıldı.
– Dördüncüsü 1947’de gerçekleşti ve büyük bir başarıydı. Bu, “Irak Krallığı” hükümetinin her 10 yılda bir nüfus sayımı yapılmasını öngören bir yasa çıkarmasına yol açtı.
– Beşincisi 1957 yılında yapıldı. Bu monarşi döneminin son nüfus sayımıydı.
– Altıncısı 1965 yılındaydı ve Cumhuriyet döneminin ilk nüfus sayımıydı.
– Yedincisi 1977 yılında düzenlendi
– 1987 yılında sekizinci nüfus sayımı yapıldı.
– 1997 yılında Kürdistan Bölgesi vilayetlerini içermeyen dokuzuncu nüfus sayımı yapıldı.
Irak’ın siyasi projesi
Irakta yapılan nüfus sayımının bir sayımın ötesinde daha çok Şii Irak rejimini diğer Iraklı bileşenlere karşı güçlendirmek ve diğer bileşenleri daraltmak amaçlı yapıldığı yönünde pek çok kaygı var. Siyasi çevreler bunun Kürdistanı küçültme ve 140. madde kapsamındaki Kürdistani bilgileri ihlak etme siyasetinin bir parçası olduğunu söylüyor.
Irak’ta mevcut nüfus sayımı, etnik veya dini sayımları belirlememesi açısından öncekilerden farklılık gösteriyor.Nüfus sayımında etnik ve ulusal kimlik bilgisinin yer almaması, özellikle tartışmalı bölgelerde gözlemlenen demografik değişiklikler ışığında Kürtler arasında endişelere yol açtı. Yani bu sayımda insanlar Iraklılık kimliği dışında taşıdıkları diğer kimlikleri söylemeyecekler.
