Başkan Mesud Barzani’nin resmi ofisinden yapılan açıklamada, Peşmerge güçlerine hiç kimsenim emir ve talimat veremeyeceği belirtildi.
6 Ağustos 2024’te ABD tarafından Peşmerge güçlerine savunma amaçlı obüs topları teslim edildi.
ABD tarafından terör örgütü orak kabul edilen İran destekli şii örgüt Asaib Ehl el Hak (AAH) lideri Kays el Gazali ile Irak Parlamentosu eski Başkanı ve Takaddum Partisi lideri Muhammed Halbusi, obüs toplarının geri alınması gerektiğini öne sürdü.
“Peşmergelere obüs vermeyi reddediyoruz”
Örgüt içi bir etkinlikte konuşan Kays el Gazali, “Peşmerge ve diğer yerel güçlere obüs verilmesini reddediyoruz. Bu toplar sadece Irak ordusunda bulunmalıdır. Bu hatanın düzeltilmesi ve o topların Irak ordusuna iade edilmesi gerekiyor” dedi.
Başkan Mesud Barzani’nin İletişim Danışmanı Kifah Mahmud bu sözlere yanıt verdi.
Kifah Mahmud, “Anayasa’nın Peşmerge güçlerinin Irak’ın ulusal askeri sisteminin ayrılmaz bir parçası olduğunu kabul ettiğini hatırlatırız. Ayrıca diktatörlere ve zalimlere karşı mücadelede tarihi ve onurlu rolünü oynayabilmesi için Peşmerge güçlerinin silah ve top bulundurma hakkı vardır” dedi.
Mahmud, Peşmerge güçlerinin kimsenin emri altında olmadığını belirterek, “Anayasa’da söylendiği gibi Peşmerge güçleri kimsenin direktiflerini kabul etmez” ifadelerini kullandı.
Takaddum Partisi lideri Muhammed Halbusi de 14 Eylül’de X hesabından, “Yerel güçlere ağır silah verilmesini hiçbir şekilde kabul etmiyoruz” paylaşımında bulundu..
Halbusi ayrıca cumartesi günü bir Irak televizyonunda yayınlanan bir röportajında Peşmerge’ye yapılan silah teslimatını “anayasaya aykırı” olarak nitelendirdi.
Sünni politikacı Halbusi, Irak federal hükümeti ile Kürdistan Bölgesi Hükümeti (KBY) arasında yaşanan önceki sorunlara dikkati çekerek, obüslerin menzilinin Kerkük ve Musul vilayetlerini kapsadığını iddia etti.
Kerkük, Irak güçlerinin IŞİD karşısında geri çekilmesinin ardından Kürtlerin tam kontrolü ele geçirdiği 2014 yılına kadar ortak yönetim altındaydı. Kürtler, Kürdistan Bölgesi’nin bağımsızlık referandumunun ardından Irak güçlerinin kontrolü geri aldığı Ekim 2017’ye kadar Kerkük’ü elinde tuttu.
Halbusi, “Şimdi kullanabileceklerini söylemiyorum, ancak her an kullanılabilir… Gelecekte ne olacağını bilmiyoruz” diye konuştu.
Toplar Peşmerge güçlerinin savunma amaçları için tasarlanmış olsa da Halbusi, silahların tartışmalı bölgelerdeki Irak güçleri için bir risk oluşturabileceğini, çünkü Kürtlerin burayı kendi toprakları olarak gördüğünü söyledi.
Halbusi, yerel güçleri silahlandırmanın genel olarak ulusal ve toplumsal güvenliği, özellikle Musul ve Kerkük vilayetlerini tehlikeye atabileceğini öne sürdü.
Irak Savunma Bakanlığı: Önceki kabine anlaşmayı onaylamıştı
Irak Savunma Bakanlığı ABD’nin Peşmerge güçlerine obüs sevkiyatının önceki kabine tarafından imzalanan ve onaylanan bir anlaşmanın gereğini yerine getirmek olduğunu söyledi.
Bakanlık, Peşmerge güçlerinin “Irak’a sadakati tartışılmaz bir ulusal güç” olduğunu ekledi. Bakanlık 19 Eylül’de Peşmerge güçlerinin bilgileri dahilinde obüs toplarını teslim aldığını duyurdu.
Irak Savunma Bakanlığı, obüslerin 20 Kasım 2023’te Umqasr Limanı’na ulaştığını ancak aradan bir yıl geçtikten sonra Başbakan Muhammad Siya Sudani’nin onayıyla Peşmerge güçlerine teslim edildiğini açıkladı.
Irak anayasası, Peşmerge gibi bölgesel güçlere ulusal savunma aygıtının bir parçası olarak güvenlik sağlama hakkı tanıyor.
Pentagon ve Kürdistan Bölgesi Yönetimi, Peşmerge’yi desteklemek için 2016’da bir anlaşma imzaladı. Anlaşma 2022’de güncellendi. Ayrıca, 2024 ABD Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası, Kürt güçlerine sürekli bütçe desteği sağlıyor.
Temmuz ayında, Kürdistan Bölgesi yetkilileri, ülkede ABD liderliğindeki Uluslararası Koalisyon’un geleceğini belirlemek üzere Washington’a giden Irak heyetinin bir parçasıydı.
AAH, İran ile bağlantıları ve ABD ile Koalisyon güçlerine yönelik saldırıları nedeniyle Washington tarafından terör örgütü olarak tanımlanıyor.
