Kürdistan Bölgesi Başbakanı Mesrur Barzani, bugün gerçekleştirilen Bakanlar Kurulu toplantısında, Dünya Çevre Günü’ne değinerek, “Her gün Çevre Koruma Günü olmalı ve çevre koruma kültürünü geliştirmek için her türlü çabayı göstermeliyiz.” dedi.
Toplantıya ilişkin yapılan açıklamaya göre Başbakan Barzani, Kürdistan Bölgesi Hükümetinin çevreyi koruma konusundaki kararlılığını vurgularken, “çevrenin korunmasının hepimizin görevi ve kaygısı olması gerektiğini, Kürdistan’ın çevresi ve güzel doğasının temiz tutmasını” vurguladı.
Mesrur Barzani, “Gelecek nesillerimizin Kürdistan’ın doğasını iyi kullanmasını sağlamalıyız, çünkü bu doğa sadece bizim değil gelecek nesillerin de malı, onu korumak ve geliştirmek hepimizin görevidir.” diye konuştu.
-Başbakan Mesrur Barzani’nin çevre koruma vizyonu
Mesrur Barzani, 10 Temmuz 2019’da Kürdistan Parlamentosunda 9’uncu kabinenin gündemini okuyarak çevreyle ilgili planlarını, “Kürdistan’ın çevresi Kürdistan Bölgesi’nin en büyük varlığıdır ve biz çevreyi korumak ve çevre koruma kültürünü geliştirmek, gelişmiş bir atık geri dönüşüm ve arıtma sistemi hayata geçirmek ve çevresel riskleri azaltmak için çalışacağız.” sözleriyle ifade etti.
Başbakan Barzani, 12 Mayıs 2024 Pazar günü kuraklık ve iklim değişikliğinin Irak’taki siyasi, ekonomik ve demografik durum üzerindeki etkileri konulu bir panel tartışmasına katılmıştı.
Panelde Başbakan, “Kürdistan Bölgesi’ndeki çevresel tehditlere karşı pek çok çalışma yaptık ve Irak’ta atık gazı yeni enerji için yeniden kullanan ilk bölge olduk.” açıklamasını yapmıştı.
İklim değişikliğinin bölgelere yönelik tehditlerini artan göçle ilişkilendirip bu durumun gelecekte demografik değişime yol açacağı değerlendirmesini yapan Başbakan, “Irak’ta başlayan bu göç, Kürdistan Bölgesi ile sınırlı kalmayıp Avrupa’ya ulaşacak, o zaman da kültürel, güvenlik, ekonomik ve siyasi sorunlar başta olmak üzere birçok köklü sorunu beraberinde getirecek.” demişti.
Başbakan Barzani, 3 Haziran 2024’te Duhok’taki Aloka ve Serhildan (Beroşkê) parklarının temel atma töreninde, “Ne yazık ki Kürdistan Bölgesi yeşillik açısından hala istenilen düzeyde ve uluslararası standartlarda değil. Duhok ili bu konuda diğer bölgelere göre daha iyi olsa da Kürdistan Bölgesi’nde yeşil oranının arttırılmasına daha fazla önem vermemiz gerekiyor.” açıklamasını yapmıştı.
Başbakan Barzani, çevreyle ilgili tüm etkinliklerde “Çevreyi korumak yalnızca devletin değil, vatandaşlar dahil hepimizin sorumluluğunda olmalıdır.” sözüyle vatandaşları çevrenin korunmasına uymaya teşvik etmeyi amaçlamıştır.
-Dokuzuncu kabine çevre için ne yaptı?
Çevrenin korunmasına ve iklim değişikliğiyle mücadeleye gösterilen ilgi, Kürdistan Bölgesi Hükümeti dokuzuncu kabinesinin öncelikleri arasında yer alıyor. Kürdistan Bölgesi Hükümetinin planları tüm bakanlıklar, ilgili birimler ve Çevre Kurulu düzeyinde uygulanmaktadır.
Dokuzuncu kabinenin başlangıcından bu yana Başbakan Mesrur Barzani’nin yeşil Kürdistan vizyonu çalışmalarına ve projelerine yansıdı. Başbakan , Kürdistan Bölgesi’ndeki petrol rafinerilerinde günlük 150 milyon metreküp zararlı gazın yakılmasını yasaklamıştı.
Son dört yılda doğal ormanların korunması amacıyla 6 milyon metrekare yangın bariyeri yapılırken, 2 milyon arı kovanı üretilip, 3 milyondan fazla orman ve bahçe ağacı dikilip, kaçak kuyu açılmasındaki azalma da yüzde 90 azaldı. Ayrıca tıbbi atıklar, artık Kürdistan atmosferine duman ve zehirli atıkların karışmasını önleyen özel ekipmanlarla yakılıyor.
Başbakan Barzani, Ekim 2023’te, Erbil’de gelişmiş bir bitüm geri dönüşüm tesisinin açılışını yapmıştı. Modern çevre standartlarına göre inşa edilen fabrika, Irak ve Kürdistan Bölgesi’ndeki ilk fabrika olma özelliğini taşıyor.
Projenin açılışında açıklama yapan Başbakan Barzani, projenin hükümetin çevre koruma ve ekonomik reform konusundaki kararlılığını vurguladığının altını çizmişti.
Yasal olarak 2022 yılında Kürdistan Bölgesi Hükümeti, vahşi ve başıboş hayvanları sağlıksız muameleden korumak için 14 Sayılı Kanun’u kabul etmişti. Aynı yıl, Su Kaynaklarının Endüstriyel Kirlilikten veya İnsan Kaynaklı Topografya Değişikliklerinden Korunmasına İlişkin 4 Sayılı Yasayı da kabul edilmişti.
-Temiz enerjiden elektrik üretimi
Kürdistan Bölgesi’ndeki elektrik sektöründe elektrik “kombine çevrim, güneş ve hidroelektrik” gibi üç temiz enerji kaynağından üretiliyor. Kürdistan Bölgesi’ndeki temiz enerji üretim altyapısı, toplam elektrik altyapısının yüzde 20’sinden fazlasını oluşturuyor.
Elektrik üretiminde temiz enerjiden daha fazla yararlanmak amacıyla Mesrur Barzani Mayıs 2023’te, Kürdistan Bölgesi’ndeki en büyük güneş enerjisi santralinin temel taşını attı.
Başbakan’ın yeni enerjiye yönelme ve fosil yakıtlardan uzaklaşma vizyonunun bir parçası olan, 100 milyon dolarlık 25 megavatlık projenin 2024’te tamamlanması planlanıyor.
-Gölet ve baraj inşaatı
Kürdistan Bölgesi Hükümeti 9’uncu kabinesi, Kürdistan Bölgesi genelinde yağmur suyu ve nehirlerin toplanması amacıyla gölet ve barajların inşasına önem verdi. Yaz aylarında su deposu olarak kullanılan göletler, tarım alanları ve hayvancılık sektörünün korunmasının yanı sıra su baskınlarının ve tarım arazilerinin tahrip edilmesinin de önüne geçiyor.
Kürdistan Bölgesi’nde hükümetin 200’den fazla gölet ve baraj inşaatına başlamasıyla, şu anda 21 baraj ve 118 gölet tamamlandı. Bu göller ve barajlar su hasadı, elektrik üretimi, sulama ve turizm gibi pek çok amaçla kullanılmaktadır.
-Yeşil alanın arttırılması
Dokuzuncu kabine döneminde Kürdistan Bölgesi’ndeki yeşil alan yüzde 15’ten yüzde 20’nin üzerine yükseltildi.
Öte yandan Kürdistan Bölgesi Hükümeti 2030 yılına kadar Erbil’de 100 milyon ağaç dikme yönünde stratejik bir plan başlattı ve şu ana kadar 300 binin üzerinde ağaç dikildi. Kürdistan genelinde benzer projeler hayata geçirilmeye de devam ediyor.
Tüm bunların yanı sıra Kürdistan Bölgesi Hükümeti 9’uncu kabinesi, lisans alan herhangi bir proje için proje alanının yüzde 25’inin yeşil alana dönüştürülmesi şartını koydu. Şarta uymayıp projesinin belirlenen orandaki alanını yeşillendirmeyenlerin kendi denetimi ve ilgisi altında olmak kaydıyla, başka bir yeri yeşillendirmesi gerekiyor. Şartın, okul ve üniversiteleri de kapsaması planlanıyor.
Erbil’deki 150 Metre Caddesi’nde yer alan 150 bin metrekare alanı kapsayan parkın açılışı 14 Mayıs 2024’te gerçekleştirilmişti.
Açılışta açıklama yapan Umed Xoşnaw, “Başbakan Mesrur Barzani’nin tavsiyesi ve makamının tavsiyesi üzerine, 3 milyar 700 milyon dinar tahsis edilen park projesinde 60 bin irili ufaklı ağaç, 20 bin çiçek ve geniş bir yeşillik alan yer alıyor.” demişti.
Başbakan Barzani, 3 Haziran’da Duhok’ta, 1 milyon 575 bin metrekare alana sahip Aloka ve 130 bin metrekare alana sahip Serheldan (Beroşkê) parklarının temel taşlarını attı. İki park 131 milyar 898 milyon 515 bin dinar maliyetle inşa edilecek.
