Berkeley’deki Kaliforniya Üniversitesi İnsan Hakları Merkezi, İran’daki insan hakları durumuna ilişkin son raporunu yayınladı ve 2022 protestolarının İran rejimi tarafından bastırılması kapsamında 120’den fazla protestocunun bir gözünü tamamen kaybettiği veya hasar gördüğü raporda yer alan bilgiler arasındaydı.
Üniversite araştırmalarına göre bu gençler İran güçleri tarafından tüfek veya göz yaşartıcı gazla kör edildi. Bunların çoğu 30 yaşın altındaki öğrencilerdi; bunların arasında balkonundan protestoları izlerken İran güvenlik güçleri tarafından gözleri kör edilen beş yaşındaki bir kız da vardı.
Bir çok yerel kaynak Jina Amini isyanının yapıldığı dönemde göstericilerin gözlerinin bilinçli biçimde hedeflendiği ve bunun bir çeşit intikam olduğunu belirtmişti.
Ayrıca geçtiğimiz hafta Cenevre’de düzenlenen Uluslararası Güvenlik Konseyi’nin insan hakları ihlallerini soruşturma komisyonu, İran İslam Cumhuriyeti’ni insanlığa karşı suç işlemekle suçlamış ve protestolar sırasında insanlığa karşı suç işleyerek insan haklarını ihlal ettiğini açıklamıştı.
13 Eylül 2022’de Seqizli Kürt kızı Jina Emini, ailesiyle birlikte Tahran’ı ziyaret etti. Kadın aynı gün Tahran Sosyal Güvenlik Polisi tarafından “başörtüsüne uymadığı” şüphesiyle tutuklandı. Polis merkezinde durumunun kötüleşmesi üzerine hastaneye kaldırıldı. Kadın, 3 gün sonra hastanede hayatını kaybetti ve 17 Eylül’de Seqiz mezarlığına defnedildi.
Jina Emini’nin ölümünün ardından bu ülkede protestolar patlak verdi ve yüzlerce kişi öldü, yaralandı, binlerce kişi tutuklandı.
İnsan hakları örgütleri, protestolarda 71’i çocuk olmak üzere 500’den fazla kişinin öldürüldüğünü, yüzlercesinin yaralandığını ve binlercesinin tutuklandığını söyledi.
