BM insan hakları konseyinin raporu yayınlandı. Raporda 2022’deki protestolar sırasında İran rejiminin yaptığı insan hakları ihlalleri insanlık suçlarına denk geldiği belirtildi.
Birleşmiş Milletler’in (BM) yürüttüğü bir inceleme sonucunda, İran yönetiminin 2022 yılında gerçekleşen protestolara sert şekilde müdahalesinin, insanlık suçları oluşturduğu bildirildi. Gözaltında, Jina Amini’nin göz altında ölümüne tepki olarak patlak veren Jin, Jiyan Azadi, sloganı ile öne çıkan Jina Amini protestolarını izleyen Kasım 2022’den sonra yaşanan olaylar incelendi. BM İnsan Hakları Konseyi tarafından görevlendirilen soruşturma heyeti, rejimin kendi halkına karşı sistemli ve yaygın insan hakları ihlallerinde bulunduğunu ve özellikle kadınları ile kız çocuklarını hedef aldığını açıkladı.
Raporda, düzinelerce kişi kör edildiği ve aynı zamanda yargısız infazlara ilişkin kanıtlar da bulduğu belirtildi. Ayrıca sadece Tahran’ın Aralık 2022’den Ocak 2024’e kadar en az 9 genci keyfi olarak infaz ettiğini, düzinelerce sinin ise idam edilme riskiyle karşı karşıya olduğu ifadeleri de yer aldı.
Heyetin raporunda güvenilir rakamlara ulaştığını ve en az 49’u kadın ve 68’i çocuk olmak üzere 551 kadar göstericinin güvenlik güçleri tarafından öldürüldüğünü ve ölümlerin çoğunun ateşli silahlardan kaynaklandığını belirtti.
Bir BM araştırma heyeti, İran’ın 2022’deki barışçıl protestoları ele almasının, birçoğunun “insanlığa karşı suç” anlamına gelen “ciddi insan hakları ihlallerine” yol açtığı sonucuna vardı.
BM’nin Cuma günü yayınladığı ilk raporunda, ortaya çıkan ihlallerin çoğunun “insanlığa karşı suçlar, özellikle de cinayet, hapis, işkence, tecavüz ve diğer cinsel şiddet, zulüm, zorla kaybetme ve ihlal türlerini içerdiğini, bunun sistematik biçimde devam ettiğini, sürekliği olduğu” ifadeleri yer aldı.
Uluslararası Hukuk Bağlamında İran Yönetiminin Karşı Karşıya Olduğu Suçlamalar
BM’nin FFM’sinin bulgularına göre, İran hükümetinin uyguladığı yöntemler uluslararası hukuka aykırı ve insan hakları ihlalleri olarak nitelendiriliyor. İran’ın imzalamış olduğu birçok uluslararası antlaşmadaki yükümlülüklerini ihlal ettiği ve protesto hakkı gibi temel insan haklarına yönelik sınırlamalarıyla uluslararası camiada ciddi tepkilerin odak noktası olduğu vurgulanıyor. Günümüzde bu raporun etkilerinin, İran hükümeti üzerindeki diplomatik ve hukuki baskıları artırması bekleniyor.
