İran yanlısı milislerin Suriye’nin doğusundaki Deyrizor’da ‘yeniden konuşlandıklarına’ dair bilgiler aktarılırken Reuters pazar günü Şam’a düzenlenen füze saldırısıyla ilgili özel haberinde, Suriye’nin saldırıdan İsrail’i sorumlu tuttuğunu bildirdi.
Saldırıda İranlı yetkililerin, Tahran’ın Suriye’deki müttefikleri ile insansız hava araçları (İHA) ve füze yeteneklerini geliştirmeye yönelik programlara dair bir araya geldikleri tesis hedef alındı.
İran, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed’in ülkesinde 12 yıldır devam eden çatışmalar sırasındaki en büyük destekçisi oldu.
Reuters’ın haberine göre İsrail, İran rejiminin Şam’a ve Hizbullah’a verdiği destek nedeniyle Tahran’ın İran toprakları dışındaki askeri gücünü engellemek amacıyla düzenli olarak hava saldırıları düzenliyor.
Pazar günü gerçekleşen hava saldırısı ve hedeflenen noktayla ilgili Reuters’ın Suriye hükümetine yakın bir kaynaktan aktardığı bilgilere göre saldırı, İHA üretimi alanından Suriyeli ve İranlı teknik uzmanların bir araya geldiği toplantıyı hedef aldı. Kaynak açıklamasında saldırı sonucunda İranlı üst düzey uzmanlar arasında can kaybı olmadığını belirterek, “Saldırı, uzmanların toplandıkları merkezin yanı sıra bir apartman dairesini de hedef aldı. Suriyeli bir mühendis ve İranlı bir yetkili öldü” bilgisini paylaştı.
Reuters haberinde “İsrail’in Suriye ordusunun ve müttefiklerinin altyapısını hedef aldığını söylediği diğer saldırılarıyla birlikte bu füze saldırısı, İsrailli askeri uzmanlara göre İran’ın Suriye’de hız kazanan işgalini yavaşlatmayı amaçlayan ve çok yoğun olmayan çatışmanın yoğunlaşmaya başladığının bir göstergesi.” değerlendirmesinde bulundu.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), saldırı sonucunda 3’ü rütbeli 7 askeri personel ve dokuzu Suriyeli olmak üzere toplam 15 kişinin öldüğünü aktardı. SOHR, İsrail füzelerinin Şam kırsalında Seyyide Zeyneb ile el-Diyabiye bölgeleri arasında kalan İran destekli milislerin ve Hizbullah üyelerinin konuşlandığı noktaların yanı sıra, Kefer Suse’de bir İran mahallesinin ve okulunun hedef aldığını belirtti. SOHR, saldırının düzenlendiği noktalarda patlamalar yaşandığını ve yangınlar çıktığını, bir binanın yıkıldığını ve çok sayıda kişinin öldüğünü kaydetti.
Suriye resmi haber ajansları, İsrail’in pazar günü gece yarısından kısa bir süre sonra başkent Şam’da çeşitli bölgeleri hedef alan hava saldırıları düzenlediğini ve aralarında sivillerin de bulunduğu beş kişinin ölümüne, 15 kişinin yaralanmasına neden olduğunu bildirdi. İsrailli bir askeri yetkili, saldırının arkasında İsrail’in olup olmadığına dair herhangi bir açıklama yapmaktan kaçınırken, bazı kişilerin Suriye’nin savunma sisteminden ateşlenen füzeler sonucunda hayatlarını kaybettiğini söyledi.
ABD ve İsrail, İran’ın İHA üretmesinden ve bunları bölgede faaliyet gösteren Hizbullah gibi vekil güçlere gönderme ihtimalinden gün geçtikçe daha çok endişeleniyorlar.
ABD kuvvetleri, geçtiğimiz hafta, Suriye’nin kuzeydoğusunda bulunan ve ABD tarafından kullanılan bir askeri üssün üzerinde uçan İran yapımı bir İHA’yı düşürdü.
Haberde, Suriye güvenlik güçlerine yakın başka bir kaynaktan İran’ın kullandığı askeri tesisteki bir binanın bodrum katında yapılan toplantıya İranlı teknik uzmanların da katıldığını, ölenlerden birinin Suriye ordusuna bağlı Suriye Bilimsel Çalışmalar ve Araştırma Merkezi’nde çalışan bir inşaat mühendisi olduğu aktarıldı. Batılı ülkeler, askeri tesisin füze ve kimyasal silah üreten askeri bir kurum olduğunu iddia ederken, Şam bu iddiayı reddediyor.
Bölgedeki bir güvenlik kaynağı, İran’ın füze programında çalışan Devrim Muhafızları Ordusu’ndan (DMO) bir mühendisin olayda ağır yaralanarak Tahran’da bir hastaneye kaldırıldığını, toplantıda bulunan iki İran Devrim Muhafızları Ordusu’nun üyesinin ise olaydan yara almadan kurtulduğunu aktardı.
Bölgeden istihbarat yetkilisi olan bir kaynak saldırıyla ilgili açıklamasında, İran Devrim Muhafızları Ordusu’nun tarafından yürütülen gizli bir güdümlü füze programının hedef alındığını söylerken başka bir kaynak, saldırıyla İran ve Hizbullah yetkililerinin hedef alındığını belirtti. 2006 yılında İsrail’le beş hafta boyunca savaşan Hizbullah, bir zamanlar Şam’ı neredeyse kuşatmış olan muhalif grupları geri püskürtmesinde Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed’e bağlı güçlere yardım etmek üzere Suriye’ye milislerini gönderdi.
İran Dışişleri Bakanlığı, pazar günü gerçekleşen saldırıyı ‘Şam’da sivil noktaları hedef alan, masum Suriyelilerin ölümüne ve yaralanmasına yol açan’ bir saldırı olarak nitelendirerek kınadı. Bakanlık açıklamasında, Batı’nın, İsrail’in Suriye’nin ‘toprak bütünlüğünü’ ihlal etmesi karşısındaki sessizliği eleştirildi. İran Dışişleri Bakanlığı ve İran Devrim Muhafızları Ordusu’ndan olayla ilgili yorum taleplerine yanıt vermezken, Bakanlığın açıklamasında, saldırı sırasında ölen İranlı olup olmadığına değinilmedi.
Saldırıda vurulan bina polisin yoğun olarak konuşlandırıldığı Şam’ın Kefer Suse bölgesinde yer alıyor. Bölge sakinleri, binada İran’ın güvenlik birimlerinden çok sayıda kişinin bulunduğunu ve binada İran kültür merkezinin olduğunu söylediler. Batılı ülkelerin istihbarat servislerinden iki kaynak, saldırının ardından hedefin Devrim Muhafızları tarafından yönetilen bir lojistik merkez olduğunu belirtti.
Hizbullah’ın üst düzey komutanlarından İmad Muğniye, 2008 yılında Kefer Susa’da düzenlenen bombalı saldırıda hayatını kaybetmişti. Hizbullah, İsrail’i Muğniye’ye suikast düzenlemekle suçlarken İsrail bu suçlamayı reddetti.
İsrailli yetkililer, Suriye’de düzenledikleri saldırıları nadiren kabul ederken İsrail, yaklaşık on yıldır Suriye’de İran destekli olduğundan şüphelenilen silah transferlerine ve personel konuşlandırmalarına hava saldırıları düzenliyor. İsrail, son aylarda İran’ın Hizbullah da dahil olmak üzere Suriye ve Lübnan’daki müttefiklerine silah tedarik ettiği hava ikmal hatlarını kullanmasını engellemek için Suriye’deki havaalanlarına ve hava üslerine yönelik saldırılarını yoğunlaştırdı.
Hizbullah başta olmak üzere İran’ın vekil grupları Suriye’nin doğusundaki, güneyindeki ve kuzeyindeki geniş bölgeleri ve başkentin çeşitli bölgelerini kontrol ediyorlar.
İran yanlısı milisler Deyrizor’da yeniden konuşlanıyor
Öte yandan SOHR, bu ayın başlarından beri İran yanlısı milislerin ‘belirsiz ve şaşırtıcı nedenlerle’ Suriye’nin doğusundaki Deyrizor ilinde yeniden konuşlandıklarını bildirdi. SOHR, İran Devrim Muhafızları Ordusu’nun salı günü Deyrizor’un eteklerindeki Havice Sakr nehri kıyısındaki mevzilerinden çekilerek bu noktaları rejim güçlerine bağlı Cumhuriyet Muhafızları’na teslim ettiğini aktardı. SOHR’un aktardığına göre Suriye Demokratik Güçleri’nin (HSD) kontrolündeki bölgelerden birkaç kilometre uzaktaki noktalara Cumhuriyet Muhafızları’nın 250 üyesi konuşlandırıldı. İran Devrim Muhafızları Ordusu’nun Meyadin’in eteklerindeki Ayn Ali bölgesindeki karargahını da boşalttığını belirten SOHR’a göre İran destekli milisler, 14 Şubat’ta Deyrizor’un doğusundaki Meyadin’deki askeri karargahlarını ‘bilinmeyen nedenlerle’ tahliye etmişti. SOHR, İran destekli milislerin söz konusu karargahlarda nöbet tuttuklarını, ancak geri çekilen güçlerin nereye gönderildiğine dair hiç bilgi alınamadığını açıkladı.
SOHR, 13 Şubat’ta Deyrizor’daki Askeri Güvenlik Şubesi Başkanı ve subayların da aralarında bulunduğu bir güvenlik heyetinin ziyaretinin ardından Hizbullah’a bağlı grupların Deyrizor kırsalındaki birkaç mevziyi terk ettiklerini ve-Meyadin, Mahkan ve el-Kuraya’da konuşlu Hizbullah güçleri yerine Ulusal Savunma Kuvvetleri ve Askeri Güvenlik Şubesi güçleri için askeri noktalar kurulduğunu bildirdi.
Askeri Güvenlik Şubesi heyetinin, rejimin kontrolündeki bölgeleri ABD tarafından desteklenen HSD’nin kontrolü altında bölgelere bağlayan Mahkan’daki geçiş noktasını kapattığını aktaran SOHR, 5 Şubat’ta İran destekli Afganlardan oluşan Fatımiyyun Tugayı milisleri, Deyrizor’un doğu kırsalındaki ‘İran destekli milislerin başkenti’ olarak görülen el-Meyadin’deki askeri karargahlarından birini boşaltıp Hizbullah üyelerine teslim etti. SOHR, İran destekli milislerin el-Meyadin’de tek kişilik hücrelerin bulunduğu iki katlı bir hapishaneden tutukluları tahliye ederek bilinmeyen bir yere götürüldüklerini belirtti.
HSD operasyonunda iki IŞİD üyesi öldürüldü
SOHR ayrıca HSD’ye bağlı terörle mücadele birimlerinin, ABD liderliğindeki Uluslararası Koalisyon güçlerine ait helikopterlerin desteğiyle IŞİD ile bağlantılı hücrelere yönelik operasyon gerçekleştirdiğini duyurdu. Operasyonda Deyrizor’un doğusundaki Cedid Ukeydat köyünde bir eve baskın düzenlediğini bildirdi. SOHR’un aktardığına göre baskın sırasında aranan kişilere teslim olmaları çağrısı yapıldı, ancak teslim olmayı kabul etmemeleri üzerine çıkan çatışmada iki IŞİD üyesi öldürüldü.
Kaynak: (Şarkul Avsat)
