Dersim Tertelesi’nin başlangıcı kabul edilen ve “Tunceli Tenkil Harekatı“ olarak bilinen 4 Mayıs 1937 Bakanlar Kurulu Kararı’nın üzerinden 85 yıl geçti.
4 Mayıs 1937 tarihinde TBMM’de Bakanlar Kurulu “Dersim Tenkil Kararları” adında özel bir kararname çıkarır. Bu kararname Dersim Tertelesi’nin resmi başlangıç tarihi olur.
Bu karar Dersim Tertelesi’nin resmi belgesi olarak kabul ediliyor. Bu kararla birlikte Dersim’e yönelik Türkiye Cumhuriyeti “Sel Harekâtı” başlatır. Dersim Katliamı, Kürdistan’ın tarih sayfasında en kanlı katliamlardan bir tanesi olarak yerini alır.
Resmi verilere göre; 13 bin 160 kişinin öldürüldüğü, 11 bin 818 kişinin sürgün edildiği Dersim Katliamı 1938’in sonuna kadar sürdü. Binlerce sivilin hayatını kaybettiği, binlerce insanın sürgün edildiği, yüzlerce köyün boşaltılıp yakıldığı, yüzlerce kız çocuğunun kaybedildiği katliamın sonunda Seyit Rıza ve oğlunun da aralarında olduğu Dersim’in önde gelen aşiret liderleri idam edilir. Ancak rakamların daha yüksek olduğu tahmin ediliyor.
Türkiye’nin ilk kadın pilotu ve Dersim katliamında kilit rol oynayan Mustafa Kemal’in manevi kızı Sabiha Gökçen, bir röportajında “Dersim’i acımasızca bombaladım” diyerek şöyle devam etmişti:
“Çarpışma meydanında canlı hedef üzerine bomba atmak insana hiç bir acıma hissi vermiyor! İnsan yalnızca vazifesini görmek için aramayı, vurmayı düşünüyor.”
Yaşanan katliamın üzerinden 85 yıl geçmesine rağmen devlet Dersimlilerin taleplerini karşılamış değil. Dersimlilerin belli başlı talepleri şöyle:
-4 Mayıs’ın Dersim 38 Tertelesi günü olarak kabul edilsin!
-Arşivler Açılsın, devlet katliamla yüzleşsin!
-Dersim ismi iade edilsin!
-Dersim halkından özür dilensin!
-Sürgünler, kayıplar ve evlatlık alınan çocukların listesi, Seyit Rıza ve arkadaşlarının mezar yerleri açıklansın!
-Anadilimiz Zazaca ve Kızılbaş Alevi inancımıza özgürlük tanınsın!
-Munzur’daki Baraj projeleri iptal edilsin.
İnsanlık tarihine “kara bir leke” olarak düşen 1937-38 tarihleri arasında gerçekleşen Dersim Katliamı’na bizzat tanıklık edenlerin dilinden anlatılan “Domane 38” belgeseli geçtiğimiz yıl Rûdaw TV’de yayınlandı.
