Rojhılat’ın Sine kenti Ticaret Odası Başkanı Kemal Hosseini, Türkiye’nin Kürdistan Bölgesi pazarını “işgal” ettiğini ve İran’ın yerini alacağını söyledi. Hosseini, Tahran yönetiminin ihracat teşviklerinin az olmasının yanı sıra ürünlerin düşük kalitede olması nedeniyle Türkiye’nin Kürdistan Bölgesi pazarında daha aktif yer almadığını ifade etti.
Türkiye’nin son yıllarda ihracatçılarından aldığı geniş destekle İran’ın aktif olarak bulunduğu bölge ve pazarlarda “hegemonyasını” ilerletmeye devam ettiği belirtiliyor.
Sına Ticaret Odası Başkanı Kemal Hosseini, İran’ın Kürdistan Bölgesi’ne Türkiye’den daha az ihracat yaptığını, bunun temel olarak ihracatçılar için “destek eksikliği” gibi sebeplerden kaynaklandığını söyledi.
Hosseini, bu sorunlara ek olarak, Tahran yönetiminin ihracatçılar için temin ettiği teşviklerin Türkiye’ye kıyasla daha az düşük seviyede olması, Türkiye’nin Kürdistan Bölgesi pazarında daha etkili olmasına neden olduğunu kaydetti.
Kürdistan Bölgesi sadece bir tüketici pazarı değil, aynı zamanda İran mallarının Irak’ın diğer bölgelerine taşınmasındaki rolü nedeniyle İranlı ihracatçılar için büyük önem taşıyor.
Ancak İran’dan ithal edilen bazı ürünlerin düşük kalitesi nedeniyle ülkeye yeninden iade ediliyor.
İran Gümrük Müdürlüğü, Irak’ın farklı bölgelerine yapılan ihracatlar hakkında ayrıştırılmış istatistikler sağlamıyor.
Geçen ay Donya-e-Eqtesad gazetesine konuşan İran-Irak Ortak Odası Yönetim Kurulu üyesi Hamid Hosseini, 1999’da İran’ın Irak’a yaptığı ihracatın yaklaşık yüzde 60’ını Kürdistan Bölgesi’ne gerçekleştirdiğini aktardı.
Kürdistan Bölgesi’ne ihracatın düşmesi
Hamid Hosseini’nin aktardıklarına göre, geçen yıl Covid-19 salgını nedeniyle Irak sınırları yaklaşık beş ay kapalı kaldı. Bu nedenle İran’ın ihracatı ağırlıklı olarak Kürdistan Bölgesi üzerinden yapıldı.
Yaklaşık bir buçuk yıl önce Kürdistan Bölgesi İthalat ve İhracatçılar Birliği Başkanı Mustafa Şeyh Abdurrahman, İran ile Kürdistan Bölgesi arasındaki ticaret hacminin yılda 6 milyar dolar olduğunu söylemişti.
İran’ın Kürdistan Bölgesi’yle olan ihracatının geçen yıl 4,5 milyar dolara gerilediği ifade edilmişti.
İran İşçi Haber Ajansı’na (İLNA) konuşan İran Ticaret Geliştirme Örgütü Başkanı Hamid Zadboom, Irak’ın yıllık toplam 40 milyar dolar ithalatının yaklaşık 10 milyar dolarını İran ile gerçekleştirdiğini belirtti.
Abdulrahman’a göre, İranlı şirketlerin yüzde 80’i Irak pazarlarına girmek için Kürdistan Bölgesi’ni kullanıyor ve her gün 800 kamyon İran mal ve ürünü Kürdistan toprakları üzerinden Irak pazarlarına gönderiliyor.
Hamid Hosseini, geçen yıl İran’ın Irak’a yaptığı ihracatın değerinin bir önceki yıla oranla yüzde 9 azalarak yaklaşık 7.5 milyar dolara ulaştığını söyledi.
Türkiye Ticaret Bakanlığı’ndan daha önce yapılan açıklamada, bu yılın ilk üç ayında ihracatın 50 milyar dolara ulaştığı, bunun yaklaşık 4.328 milyar dolarının komşu ülkelere ihraç edildiği belirtilmişti.
İran’ın Irak’a ihracatının önemli bir bölümünü oluşturan benzin, motorin ve gaz dışında, Türk ürünleri hemen hemen her alanda İran malları ile rekabet ediyor.
Türkiye, Irak pazarında İran’ın ana rakibi
Ortadoğu uzmanı Saeed Ramezani, İran Diplomasi web sitesine yazdığı bir yazıda, “Türkiye aynı zamanda İran’ın Irak pazarındaki ana ekonomik rakibi” dedi.
Ramezani’ye göre, Türkiye’nin 2019’da Irak’a elektrik, gaz ve yakıt dahil olmak üzere İran’dan 600 milyon dolar daha fazla olmak üzere yaklaşık 10,2 milyar dolar değerinde mal ihraç etti.
Ramezani, Türk şirketlerinin Irak’ın çeşitli şehirlerinde enerji, su ve petrokimya sektörleri de dahil olmak üzere 900 inşaat ve altyapı projesine yaklaşık 25 milyar dolar yatırım yaptığını ve daha önce İran’ın hakim olduğu elektrik sektöründe rekabetin yoğunlaştığını yazdı.
