Başkan Mesud Barzani, Kürt halkı tarihte çok zulme maruz kalan halk olduğunu, Kürdistan halkının hâlâ hedeflerine ulaşmadığını ve Kürdistan Bölgesi’ne yönelik tehditlerin devam ettiğini söyledi.
Başkan Mesud Barzani, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) 5 Nisan 1991 tarihli 688 sayılı kararın 30’uncu yıldönümü dolayısıyla düzenlenen online programa katıldı.
‘Kürdistan Bölgesi için güvenli bölgenin oluşturulması’ başlıklı programın sunumunu Kürdistan Bölgesi Hükümeti’nin ABD Temsilcisi Beyan Sami Abdurrahman yaptı.
Güvenli bölgenin oluşturulmasının tarihte önemli bir olay olduğunu kaydeden Başkan Barzani, “Kürdistan halkı o kadar zulümlere maruz kalmıştı ki, İran ve Türkiye sınırına yönelmişlerdi” dedi.
“Kürdistan halkı tekrar Enfal ve kimyasal saldırıya uğramaktan korkuyordu. Peşmerge’nin o zaman büyük bir gücü ve güçlü silahı yoktu ancak kahramanca Irak askerlerine karşı mücadele etti” diyen Başkan Barzani, “Kürt halkı tarihte çok zulme maruz kaldı. Ancak Baas rejimi döneminde kimyasal saldırılar gibi büyük zulümler yaşandı. Güvenli bölge oluşturulunca Kürdistan halkı evlerine dönebildi” ifadelerini kullandı.
Dönemin ABD Dışişleri Bakanı James Baker’a teşekkür eden Başkan Barzani, o zaman ABD’yi ziyeret ettiğinde Baker’ın mültecilerin görüntülerini izlediğinde duygulandığını ve Başkan Bush’u aradığını söylediğini aktardı.
“Başkan Bush’a, Başkan Mitterand’a, Cumhurbaşkanı Özal’a teşekkür ediyorum” diyen Başkan Barzani, Kürdistan halkının hâlâ hedeflerine ulaşmadığını ve Kürdistan Bölgesi’ne yönelik tehditlerin devam ettiğini kaydetti. Başkan Barzani, programı düzenleyen Kürdistan Bölgesi’nin Washington Temsilciliği’ne teşekkür ettiğini ifade etti.
Programa, Eski Irak Dışişleri Bakanı ve PDK Politbüro Üyesi Hoşyar Zebari, Eski ABD Dışişleri Bakanı ve Beyaz Saray Genel Sekreteri James Baker, ABD’li üst düzey askeri yetkili John Abizaid, ABD’nin Ortadoğu ve Kuzey Afrika Koordinatörü Brett McGurk de katılıyor.
688 sayılı BMGK kararı
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), 5 Nisan 1991’de 688 sayılı kararla Güney Kürdistan’ı uçuşa yasak bölge ilan etmişti.
Bu karar sayesinde, dönemin Baas rejiminin Güney Kürdistan’a saldırıları engellenmiş ve Kürtler, 36’ncı paralelin kuzeyinde kalan bölgede Kürdistan Federal Hükümeti’ni kurmuştu.
1991’de Körfez Savaşı’ndan sonra ABD ve İngiltere’nin 1991 ve 1992 yıllarında güvenli bölge ve uçuşa yasak bölge ilanı Kürtleri ve Şiileri Baas rejimine karşı korumuştu.
Rusya ve Çin’in “Irak’ın içişlerine müdahale kabul edilemez” şeklindeki muhalefetine rağmen karar büyük bir çoğunluğun “evet” demesiyle alınmıştı.
Fransa, Nisan 1991’de BMGK’ya sunduğu teklifte Irak’ın Kürtlere karşı katliamının kınanmasını talep etmişti. Bu talep 5 Nisan 1991 yılında 688 sayılı kararın çıkmasında etkili olmuştu. Irak’a Kürtleri katletmeyi bırakması ve insan hakları ihlallerinden vazgeçmesi çağrısında bulunulmuştu. BM kurumlarından Baas rejiminin zulmünden kaçarak İran ve Türkiye’ye sığınan bir milyonu aşkın Kürt göçzedeye yardım etmesi istenmişti.
Uçuşa yasak bölgenin oluşumu kapsamında Irak’ın 36’ncı paralelin kuzeyinde kalan bölgeye girmesi yasaklanmış ve burada bir “güvenli bölge” yaratılması kararı alınmıştı. Irak’ın hareketleri İncirlik Hava Üssü’nden gözlem altına alınmıştı.
