Kürdistan Bölgesi’ni kendi kendini yönetmeye götüren 1991 ayaklanmasının ilk kıvılcımı 30 yıl önce bugün Ranya ilçesinde çakıldı. Ayaklanma kısa sürede tüm Güney Kürdistan’ın kent ve ilçelerine yayıldı.
Bugün Raperin’in Zaxo, Pirde, Cebare ve Kuleco’ya ulaşmasının 30’uncu yıldönümü.
Kürtlerin 5 Mart’ta Baas rejimine karşı ayaklanması 13 Mart 1991 tarihinde Duhok’un Zaxo, Kerkük’ün Pirdê, Germiyan bölgesindeki Kuleco ilçelerine ulaştı. Bu ilçelerde ayaklanan halk, Kürtler Baas askerlerini ilçelerinden kovdu.
Raperi’nin kronolojisi şöyle:
Raperi’nin ilk günü 5 Mart 1991; Ranya, Cwaqurna, Bitwen ovası, Hecîawa Irak rejiminin elinden kurtarıldı.
6 Mart 1991 günü; Süleymaniye’ye bağlı Bazyan ilçesi ve Pişter ovası Irak rejim güçlerinden alındı.
7 Mart 1991 günü; Raperin Süleymaniye’ye yayıldı ve halk devletin tüm resmi kurumlarına el koydu.
8 Mart 1991 günü; Raperin Süleymaniye’nin Erbat, Çemçemal, Halepçe, Zarayan ve Pramagrune kadar yayıldı ve Süleymaniye ile Kerkük arasındaki yolu halk kontrol altına aldı.
9 Mart 1991 günü; Erbil’in Koyê, Şeqlawa ve Basimra ilçelerine yayıldı.
11 Mart da ise Erbil’e kadar ulaşıp halk orada rejime karşı direnişe geçti. Aynı gün içerisinde Birzin, Melaomar, Cadide, Topzawa, Kewergoske, Bahirka, Berhuştirê, Kesnazan, Binaslawa, Daretû, Quştepe ve Şawes Irak rejim güçlerinin elinden alındı.
Raperin 13 Mart’ta Zaxo, Pirdê, ve Silevanê’ye yayıldı.
Ayın gün Kerkük’e bağlı Cebara, Ped ve Kelar Irak rejim güçlerinden kurtarıldı.
14 Mart’ta Duhok’a bağlı Sersing, Zawîte, Dêrelûk, Şeladizê, Amediyê ve Bamerne ilçeleri kurtarıldı.
15 Mart’ta; Sêmêlê Irak rejim güçlerinden alındı.
16 Mart’ta; Karaçûh, Sebaşah ve Maxmur Baas rejim güçlerinden kurtarıldı.
19 Mart’ta; Kerkük Irak güçlerinden alınarak, Kürt halkının kontrolüne geçti.
21 Mart gecesi de Kerkük merkez tümden Irak askerlerinden temizlendi. 21 Mart’ta Kerkük’te Newroz ateşi yanarken, kentteki Halid karargahında çatışmalar devam ediyordu.
