15 Kasım 1937’de idam edilen Seyit Rıza ve mücadele arkadaşları şahadetinin 83’inci yıl dönümünde hala Kürt halkının yüreğinde ki yerini koruyor. Kürt halkının belleğine kazınan “”Ben sizin hilelerinizi anlayamadım, onlarla baş edemedim, bu yüzden görüşmek için geldim. Ölüme gidiyorum. Bu bana dert olsun, ama ben de size boyun eğmedim bu da size dert olsun” sözleri bu gün hala Kürt halkının bilincinde yer edinmiş bir sözdür. Her yıl olduğu gibi bu yılda Kürdistan halkı Seyit Rıza ve arkadaşlarını çeşitli etkinliklerle anacak.
Dersim’de Emek ve Demokrasi Güçleri Platformu, 15 Kasım 1937’de idam edilen Seyit Rıza ve arkadaşları için bugün kentte anma etkinlikleri düzenleyecek.
Anma programı kapsamında saat 13.00’da Seyit Rıza Meydanı’nda basın açıklaması yapılacak, saat15.00’da ise Pax Köprüsünde Harçik Çayı’na karanfiller bırakılacak. Saat 19.37’de ise Seyit Rıza Meydanı’nda çerağlar yakılıp lokmalar pay edilecek.
Seyit Rıza kimdir?
Seyit Rıza ya da Kırmancki’deki adıyla Sey Rıza’nın kesin doğum tarihi bilinmemekle birlikte 1863 yılında Pulur Lirtik Köyü’nde doğdu, 15 Kasım 1937 yılında Xarput’ta altı Dersim ileri geleniyle beraber idam edildi.
75 yaşında olan ve yaşı küçültülerek idam edilen Seyit Rıza’yla beraber 58 kişi Elazığ’da kurulan İstiklal Mahkemesi’nde yargılandı.
Dersim ileri gelenleri “isyana teşvik” suçundan yargılanır, Seyit Rıza ile beraber 6 kişi idam cezasına çarptırılır. Diğer sanıklarsa ömür boyu hapis cezalarına çarptırılır.
Seyit Rıza’nın idamı, hükmü düzenlemekle görevli İhsan Sabri Çağlayangil’in anılarında şöyle aktarılmıştı:
“Seyit Rıza, sehpaları görünce durumu anladı. ‘Asacaksınız’ dedi ve bana döndü: ‘Sen Ankara’dan beni asmak için mi geldin?’ Bakıştık. İlk kez idam edilecek bir insanla yüz yüze geliyordum. Bana güldü. Savcı, namaz kılıp kılmayacağını sordu. İstemedi. Son sözünü sorduk. ‘Kırk liram ve saatim var. Oğluma verirsiniz’ dedi.
“Seyit Rıza’yı meydana çıkardık. Hava soğuktu ve etrafta kimseler yoktu. Ama Seyit Rıza, meydan insan doluymuş gibi sessizliğe ve boşluğa hitap etti. ‘Evlâdı Kerbelayıh. Bi hatayıh. Ayıptır. Zulümdür. Cinayettir’ dedi. Benim tüylerim diken diken oldu. Bu yaşlı adam rap rap yürüdü. Çingeneyi itti. İpi boynuna geçirdi. Sandalyeye ayağı ile tekme vurdu, infazını gerçekleştirdi.
